TÜİK’in açıkladığı istatistiklere göre özenme ve merak tütüne ve alkole başlama nedenleri arasında ilk sıralarda. Arkadaş etkisi, eğlence gibi nedenler de kötü alışkanlıklara ön ayak oluyor. Peki bunların altında yatan psikolojik ya da sosyolojik nedenler nelerdir?
Alkol ve tütün bireylerin fiziksel ve ruh sağlığını oldukça kötü etkileyen ürünlerdir. Alkol, vücuda alındıktan 3 dakika sonra tüm hücrelere ulaşmış olur. Ancak besinlerin kan yoluyla hücrelerimize taşındığı gibi bir etki bırakmaz. Kandaki oksijeni azaltarak beyin fonksiyonlarını azaltır, karaciğerin çalışma rutinini bozarak yağ birikimine sebep olur.
TÜİK verilerine göre nüfusun %75’i hiç alkol kullanmamışken; neredeyse %12’si daha önce kullanıyormuş. Alkol kullananların oranı ise %12. Kişisel sorunlar, sosyal çevremiz, merak, eğlence ve hatta özel hiçbir nedenin bulunmaması bile alkol alımının en büyük sebepleri arasındadır. TÜİK verilerine göre hazırlanmış grafikte alkol tüketim oranlarının neden bazlı dağılımını görüyorsunuz:
Eğlence amaçlı alkol kullananların oranı %29.4 ile en çok kullanma nedeni olurken onu arkadaş etkisi %23.6 ve merak %18.3 oranı ile takip etti. Özenme nedeni ile kullananların oranı ise %13.7.
Tütün kullanım nedenlerinin oranı ise şu şekilde:
Özenme nedenli kullanım %29.7 ile en büyük orana sahip. Arkadaş etkisi ile kullananların oranı %29.1 iken merak nedeniyle kullananlar %21.6 oranında. Onları sırasıyla; kişisel sorunlar, aile sorunları ve eğlence amaçlı kullanım nedenleri takip ediyor. Özentilik, arkadaş etkisi ve merak kullanım nedeni oranının neredeyse %80'ini oluşturuyor. Peki bireyleri bunlara iten sebepler nelerdir?
Alkol, tütün, sigara gibi maddelerin tüketim oranının artması fizyolojik yapımızı bozduğu gibi psikolojik sağlığımızı da etkileyerek toplumsal dengeye de dokunur. Uzmanların konu ile ilgili görüşleri şu şekildedir: "Sigara içen öğrenciler, sigara içenlerle arkadaşlık etmekte, onlardan etkilenerek sigaraya başlamakta ve yine onlardan sigara temin etmektedir. Öğrencilerin sigaraya başlamada en fazla arkadaşlarından etkilenmesinin nedeni sigaranın yeni arkadaşlıklarının kurulmasını kolaylaştırması ve sosyal kabul ihtiyacını karşılaması olabilir.
Ya da bir gruba dahil olmak isteyen ergen, maddeyi içme ya da kullanma önerisinin reddedilmesi ile arkadaşlarını kaybedeceğini düşünebilir.
Madde kullanan gençleri bir araya getiren şey normal dışı davranışlara sahip olmalarıdır.
Ergenlerin bağlanma, ait olma, kabul görme gibi sosyal ihtiyaçları nedeniyle arkadaş ve akran gruplarının kontrolüne girmesi daha kolaydır; bu nedenle diğer bireylere benzeme çabası içine girebilirler. Ergenler grup içerisinde farklı düşünce ve davranışları nedeniyle yaşanabilecek kınanma, beğenilmeme ve dışlanma gibi durumlardan dolayı arkadaş grubundan ayrı kalma konusunda kaygılanabilir."
Comments